Hương Hỏa là gì ?

Hương hoả (chữ Hán: 香火) nghĩa gốc là nhang và đèn, nến dùng để tế tự tổ tiên và Thần Phật. Từ nghĩa gốc có thêm nghĩa bóng chỉ việc con cháu tế tự tổ tiên, được mượn dùng để chỉ tài sản của một gia đình giao cho thế hệ sau để sinh lợi với mục đích giữ gìn việc thờ cúng người đã khuất. Tài sản hương hỏa trong xã hội nông nghiệp cổ truyền Việt Nam thường là vườn ruộng, nhà, đất. Do đó, các bậc tiên nhân đã lo liệu, để lại “của hương hỏa” thường là bất động sản có sinh hoa lợi để con cháu sau này dùng để chi vào việc khói nhang, giỗ kỵ.

Nhà thờ với đất dựng nhà thờ, những đồ thờ và những ruộng vườn có hoa lợi dùng vào việc thờ cúng đều gọi là “của hương hỏa”. “Của hương hỏa” không được phép bán. Luật lệ xưa nay của các chế độ qua các thời kỳ cũng không cho phép sai áp hay tịch biên bất cứ vì lẽ gì các “của hương hỏa”.


Của hương hỏa truyền từ đời nọ sang đời kia cho người thừa tự đứng tên. Việc khai thác ruộng, đất, vườn hương hỏa lấy hoa lợi tùy thuộc tục lệ riêng của mỗi gia Tộc. Một số Tộc phả, Gia phả của những tông, chi lớn có ghi cả tục lệ này cùng với bản ghi rõ số lượng và các loại của hương hỏa cho con cháu các đời sau biết, và cũng là “vật chứng” trước pháp luật nước hay là làng, xã, địa phương.